Ngày 20/4 tại hội thảo khoa học quốc tế bảo tồn và phát huy lễ hội cổ truyền trong xã hội Việt Nam đương đại, các nhà nghiên cứu khẳng định hội Gióng là lễ hội độc nhất vô nhị ở vùng châu thổ Bắc Bộ được học giả nước ngoài quan tâm. Đây là lễ hội mà cộng đồng đã xây dựng được một hệ thống biểu tượng, một bản anh hùng ca hay nhất trong quá trình đấu tranh chống giặc ngoại xâm, khẳng định vai trò rất lớn của cộng đồng.

Trong tâm thức người Việt, trải qua hàng nghìn năm lịch sử, Thánh Gióng, một trong “tứ Thánh bất tử” của tín ngưỡng dân gian Việt Nam, đã trở thành biểu tượng mang tính đa diện, thể hiện phẩm chất và hành động của người anh hùng chống giặc ngoại xâm, cầu sự yên bình, no ấm đến cho người dân.

“Diễn lại hội trận bằng hệ thống diễn xướng mang tính biểu tượng đầy sáng tạo của dân gian, hội Gióng là lễ hội đầu tiên trình UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể”, PGS, TS Nguyễn Chí Bền, Viện trưởng Viện Văn hóa nghệ thuật Việt Nam khẳng định.

Ông Bền cho biết, trong chương trình hành động của hồ sơ trình UNESCO đã trình bày đầy đủ thách thức và giải pháp đặt ra với hội Gióng. Hội có đủ những yếu tố đáp ứng tiêu chí xếp hạng di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại do UNESCO đề ra thuộc lĩnh vực tín ngưỡng và các sự kiện lễ hội, hồ sơ đề cử hội Gióng đã vượt qua 2 vòng thẩm định của UNESCO.

Nếu được chấp thuận, đây sẽ là hồ sơ di sản đầu tiên của Việt Nam về một lễ hội truyền thống dân gian. Kết quả công nhận sẽ diễn ra trong cuộc họp Ủy ban liên chính phủ của UNESCO vào tháng 11 tới.

Hội Gióng là một lễ hội truyền thống hằng năm được tổ chức ở nhiều nơi để tưởng niệm và ca ngợi chiến công của người anh hùng truyền thuyết Thánh Gióng. Các hội Gióng tiêu biểu ở Hà Nội như hội Gióng Phù Đổng được tổ chức ở đền Phù Đổng, xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm; hội Gióng Sóc Sơn xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn... Hội Gióng Phù Đổng chính thống được tổ chức hằng năm vào hai ngày mùng 8-9/4 âm lịch tại xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội, nơi sinh ra người anh hùng huyền thoại Phù Đổng Thiên Vương. Lễ hội làng Gióng được cử hành trên không gian rộng lớn dài khoảng 3 km gồm đền Thượng, đền Mẫu (thờ mẹ Gióng) và chùa Kiến Sơ, làng Phù Đổng (Gia Lâm, Hà Nội). Theo truyền thuyết, sau khi đánh tan giặc Ân, Thánh Gióng bay về trời. Nơi ông hóa chính là núi Sóc thuộc huyện Sóc Sơn, Hà Nội, nên hằng năm cứ ngày mồng 6 tháng giêng âm lịch, dân làng ở đây mở hội linh đình tại Khu di tích thờ Thánh Gióng - Phù Đổng Thiên Vương.